خداوند می فرماید: روزی كه نفخه مرگ و فرمان مرگ صادر می شود تمامی انسانهائی كه در آسمانها و یا در زمین هستند می میرند مگر كسانی را كه خدا بخواهد. در این قسمت عده ای را از موت عمومی استثنا می كند. می گوید هر كه باشد در آسمانها و زمینها می میرد مگر كسانی را كه خدا بخواهد. یعنی آنهائی را كه خدا بخواهد نمی میرند. در آیه دیگر سوره اسری هم كه پیش از قیام قیامت است میفرماید شهری و دهی بر روی زمین باقی نمی ماند مگر این كه ما آنها را هلاك می كنیم یا به سخت ترین عذاب مبتلا می نمائیم. در این آیه هم كه مربوط به مقدمه قیامت است و بعد از این حادثه قیامت واقع می شود خداوند خبر می دهد كه عده ای كشته می شوند و عده ای می میرند و عده ای در سخت ترین عذاب قرار می گیرند. پس عده ای كه در سختترین عذاب قرار می گیرند مرگ ندارند. در تفسیر همین آیه كه نشان می دهد قیام امام زمان، قیامت است. حدیث از امام وارد شده كه میفرمایند پیش از قیام امام زمان یك حادثه جنگ جهانی آتشین واقع می شود كه یك سوم از مردم كشته می شوند و یك سوم می میرند و آن یك سوم دیگر گرفتار عذاب سختی می شوند و میفرماید آن یك سوم شیعیان ما آل محمد(ص) هستند. به شنونده می گوید: آیا شما دوستان ما دوست ندارید آن یك سوم باقیمانده باشید كه تحویل امام قائم داده می شوید. پس این دو آیه شریفه دو مطلب مهم را به ما می آموزد، اول این كه همین موتی كه برای اهل زمین مقدر است برای انسانهائی هم كه در آسمانها زندگی می كنند مقدر است. و مطلب دوم این كه موت انسانها چه در زمین و چه در آسمانها عمومیت ندارد كه تمامی انسانها بمیرند. انسانهائی می میرند كه در وضع زندگی دنیا قرار گرفته اند پیش از ظهور امام زمان. ولیكن به محض ظهور امام زمان كه قیامت واقع می شود انسانهائی كه تحویل آن حضرت می شوند مرگ و مرض ندارند. زیرا آنها از شرایط زندگی دنیائی كه توأم با مرگ و مرض است نجات پیدا كرده اند و در شرائط زندگی آخرتی كه قیام امام زمان است قرار گرفته اند. و در قیام آن حضرت كه زندگی آخرت است مرگ و مرض وجود ندارد. پس این دو آیه شریفه از موت عمومی اهل زمین و آسمانها خبر می دهد و گفته شد كه مرگ و مرض از لوازم زندگی انسان در دنیا است. به جز انسان، موجودات دیگر مخصوصا جمادات و نباتات و حیوانات دیگر مرگ و مرض ندارند. زیرا مرگ آنها به تبعیت مرگ انسان در زندگی دنیا قرار می گیرد، و وقتی كه وارد زندگی آخرت می شوند مرگ و مرض برای انسان و غیر انسان مفهوم ومعنایی ندارد. و اما آیاتی كه از حیات عمومی اهل آسمانها و زمین خبر می دهد یكی این آیه شریفه است كه خداوند میفرماید: یوم تبدل الارض غیر الارض و السموات و برزوالله الواحد القهار……یعنی آن روز كه قیام الهی واقع می شود و سلطنت الهی بر تمامی عالم ها و آدم ها ظاهر می شود، تمامی انسانها كه از دنیا رفته اند زنده می شوند. همه در برابر خدای یگانه قهار ظاهر و بارز می گردند. در برابر خدا در شدت خضوع و خشوع قرار می گیرند. همه سر به پایین و خجالت زده اند و دل های آنها در نگرانی و اضطراب است. پس این آیه شریفه كه از حیات دوم انسانها خبر می دهد اختصاص به جمعیت كره زمین ندارد. زیرا می گوید هر كه هست در آسمانها و زمین ها بروز می كند و ظاهر میشود همه در برابر عظمت خدا سرافكنده و خجالت زده اند. در نگرانی و اضطراب كامل قرار می گیرند از این كه نمی دانند سرنوشتشان در زندگی آخرت به كجا می انجامد. و باز آیه دیگری كه از حیات عمومی اهل آسمانها و زمینها خبر می دهد این آیه سوره شوری است كه خداوند میفرماید: آفرینش زمین ها و آسمانها و تمامی جنبندگانی كه در زمین ها و آسمانها هستند مخصوص خداوند متعال است و اگر خدا بخواهد آنها را روزی با یكدیگر محشور خواهد كرد. بدیهی است كه اجتماع مطلوب و یا حشر انسانها با انسانهای مانند خود مطلوب است ولیكن حشر انسانها با حیوانات و یا حشر حیوانات با یكدیگر مفهوم و معنائی ندارد كه كسی بگوید جنبندگان آسمان ها، حیوانند و جنبندگان زمین، انسان هستند. پس خدا حیواناتی را كه در آسمانها زندگی می كنند با انسانهائی كه در زمین زندگی می كنند محشور می كند. یا كسی بگوید منظور از جنبندگان آسمانها فرشتگان هستند كه بعد از مرگ زنده می شوند و آن فرشتگانی كه در آسمانند خداوند با انسانهائی كه در زمین هستند محشور میكند. اولا كلمه دابّه بر فرشتگان قابل اطلاق نیست زیرا مولی امیرالمومنین (ع) می گوید افراد نیستند بلكه اطوارند. و دیگر این كه حشر فرشتگان با انسانها معنا ندارد. فرشتگان نیروهای مجردند در اختیار خدا و امام زمان، اسباب و ابزار آفرینندگی هستند. پس جنبندگان آسمانها انسانهائی هستند كه در عوالم میان ستارگان زندگی می كنند. آنها مانند ما زمینی دارند و در شعاع خورشیدی مانند خورشید و ماه اهل زمین قرار گرفته اند و در همین شرائطی كه ما زندگی می كنیم آنها هم زندگی می كنند. مانند ما انسانهای زمین موت و حیات و دنیا و آخرت دارند. روزی كه سلطنت جهانی الهی برای اهل زمین ها و آسمان ها دایر می شود خداوند اهل زمین را به اهل آسمان مربوط می كند. تمامی این ها برهانی است قاطع بر اثبات این حقیقت كه اولا مانند این عالم ما و كره زمین میلیونها عالم و آدم در فضای ستارگان زندگی میكنند و آنها نیز در موت و حیات دنیا و آخرت سرنوشتی مانند سرنوشت ما دارند. زیرا خداوند خبر میدهد كه قیامت برای اهل زمین و اهل آسمانها واقع میشود. تمامی انسانهائی كه در آسمانها و زمین ها هستند به جزكسانی كه خدا بخواهد می میرند و بعد از ظهور، زندگی آخرت تمامی انسانهائی كه در زمین ها و آسمانها هستند زنده می شوند. همه در حكومت و سلطنت خدا و اولیاء خدا قرار می گیرند و خدا روزی اهل آسمان را با اهل زمین محشور و مربوط خواهد ساخت. (تفسیر سوره اسری – جلد دوم)