خداوند متعال در سوره الم شرح آنجا كه سختی ها و آسایش ها را یادآوری می كند میفرماید: ان مع العسر یسرا و تكرار می كند كه ان مع العسر یسرا. و در آیات سور و اللیل به اهل ایمان تقوی اشاره می كند می فرماید: نیسره للیسری یعنی راه وصول به آسایش و سعادت كامل را برای او آسان می كنیم. و در معرفی شقی ها و ظالم ها میفرماید: و نیسره للعسری. یعنی آرام آرام و آسان و آسان او را برای بزرگترین سختی و مشقت آماده می كنیم. به طور كلی همه جا در خلقت عالم و آدم نقص پیش از كمال و جهل پیش از علم و روح گناه و معصیت پیش از روحیه ایمان و طاعت فعالیت می كنند. از نقائص می گذرند به كمالات میرسند از جهل و نادانی می گذرند به علم و دانش می رسند و همینطور از سختی ها میگذرند به آسانی ها می رسند زیرا گرفتاری ها و عذاب ها و بدبختی ها همه مولود جهل انسان و نقص فكری و بی ایمانی او می باشد كه كفر و گناه است. از این مسیر كه انسانهای مومن و كافر حركت می كنند مومنین نواقص وجودی خود را رها می كنند خود را به خوبی ها و كمالات می رسانند به عكس آنها كافرین و گناهكاران در نقائص وجودی و نادانی ها متمركز می شوند و هر چه بیشتر بر كفر و گناه خود را اضافه می كنند. از مسیر همین حركت در كفر و گناه و ظلم و ستم و خودداری از برگشت به ایمان و اطاعت زندگی جهنمی تولید می شود و در مقدمه زندگی بهشتی قرار می گیرد. ابتدا برای دو گروه مومن و كافر ابتلائات مقدر می شود یعنی خداوند مومن و كافر را در مسیر آزمایش و ابتلاء قرار می دهد گرفتار فقر و جهل و مرض و كسالت و مصیبت های طبیعی و اجتماعی می شوند. مصیبت های طبیعی مانند سیل و زلزله و مرض های طبیعی از مسیر سرما، گرما و عوامل دیگر مصیبتهای اجتماعی از قبیل گرفتاری به سوء خلق انسانهای جاهل و ظالم همسایه بداخلاق و یا دوست و رفیق خیانتكار از این قبیل در ابتدای زندگی برای هر انسانی از سه چشمه و سه راه مصیبتها و بلاها جوشش دارد. از مسیر نقص فكری شخصی و یا افراط و تفریط در استفاده از غذاها و شربت ها برای هر انسانی مرض هائی تولید می شود. چشمه دوم از طریق طبیعت و عوامل طبیعت مانند سرما و گرما و حشرات و میكروب ها و درندگان برای انسان ابتلائات پیدا می شود و همینطور از جامعه ای كه در آن جامعه زندگی می كند انسانهای معاصر و معاشر او برای او گرفتاری و مصیبت تولید می كنند این مصیبت های ابتدائی تقریباً از كودكی تا دوران چهل سالگی برای مومن و كافر برای هر دو مقدر می شود. مومنین از هر مصیبتی درس میآموزند و برای نجات از مصیبت ها به خدا و دینشان پناهنده می شوند خداوند مصیبت ها را تخفیف می دهد و در انتهای مصیبت ها مجموعه ای از علم و دانش هستند كه می دانند چرا یك چنین مصیبت ها و اطلاعاتی برای آنها مقدر شده و می فهمند كه یگانه عامل رشد ایمان و تقوی و پناهندگی به خدا و استحقاق اجر آخرتی همین مصیبتها و گرفتاریهائی بوده است كه خدا برایشان مقدر كرده است. ابتلائات برای مومنین همان عسری است كه خدا در مقدمه یسر قرار داده میفرماید: ان مع العسر یسری. یعنی مومنین از هر حادثه ای درسی می آموزند درجات عقل و ایمان و تقوای آنها رشد می كند. عشق و علاقه آنها به خدا زیاد می شود ولیكن كفار و منافقین از این مصیبت ها به عكس نتیجه می گیرند. وقتی كه در فشار فقر و ناداری قرار می گیرند متوسل به دزدی و خیانت می شوند. برای رفع مشكلات مادی خود در زندگی متوسل به ظلم و خیانت به بندگان خدا می شوند. به جای اینكه فعالیتهای مشروعی داشته باشند برای رفع مشكلات متوسل به فعالیتهای نامشروع می شوند. پس در هر گرفتاری و مصیبتی كه می بینند یك درجه تنزل برای آنها پیدا می شود. در ابتدای زندگی نه كافر شناخته می شوند نه مومن، در حدی هستند كه به سوی كفر یا ایمان حركتی نكرده اند. پس از آن كه دین خدا و حق به آنها عرضه می شود كه ظاهرا موانعی سر راه كفر و گناه آنها می تراشد حركات كفری خود را آغاز می كنند. برخلاف روش اولیاء و انبیاء به ظلم و گناه و معصیت آلوده می شوند همه جا موفقیت های خود را از مسیر مبارزه با بندگان خدا و ظلم و ستم آغاز می كنند در نتیجه به تاریكی جهل آنها اضافه می شود كفر آنها قوت می گیرد مراتب ایمان آنها ضعیف می شود یا به صفر میرسد به همین كیفیت مجموعه كفار گرچه ملیت های مختلف هستند ولیكن راه و روش آنها یكسان و یكنواخت است. فعالیت خود را از مسیر ظلم و ستم ادامه می دهند و برای موفقیت و تسلط بر بندگان خدا اسلحه های خطرناكی می سازند و با ظلم و زور خود را بر بندگان خدا مسلط می كنند آنها را از نظر مادیات و معنویات عقب نگه میدارند و خود را با زور و قدرت جلو می اندازند آخرین پدیده صنعتی آنها از طریق ظلم و زور مسلح شدن به قوای آتشین و اسلحه های خطرناكی است كه انسانها را دسته جمعی بی گناه و گناهكار را به قتل می رسانند و آخرین پدیده از مسیر كفر و گناه و فعالیت هائی كه براساس ظلم و زور دارند پیدایش اسلحه های خطرناك هسته ای میباشد كه بشریت را به نابودی می كشد. و یا آنها را مشرف به نابودی می كند. در این انتها به وسیله همین اسلحه های خطرناك زندگی خود و دیگران را به بن بست می كشانند ظلم و زورشان و قتل و كشتارشان سراسر عالم را می گیرد استیصال جهانی بوجود می آید در این استیصال خداوند كفار را به نابودی میكشاند. فرج بندگان مومن و پاك با قیام امام زمان می رسد ایشان در حكومت خود ظلم و زور و مصیبت های كوچك و بزرگ را برای دوستان خدا و بندگان خدا به صفر می رساند و از آن طرف بلا و عذاب و مصیبت ها از مسیر برگشت تمامی عذاب هائی كه پیش از ظهور از آنها به مردم رسیده و بعد از ظهور به وسیله مومنین و مظلومین به خود آنها برمی گردد زندگی آنها در وضعیت جهنمی قرار می گیرد و زندگی نیكان و مومنین در وضعیت بهشتی. كه خداوند برای مومنین می فرماید: آنها را آرام آرام از مسیر سختیها به آسایش و راحتی می رسانیم كفار را هم آرام آرام از مسیر همین آسایش و آرامش در زندگی جهنمی قرار می دهیم. (کتاب سیره ائمه اطهار ع)